Στην «εθνική στρατηγική Ασφά­λειας των ΗΠΑ» που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβρη του 2022 επί προεδρίας Μπάιντεν και αναλύει την παγκόσμια στρατηγική του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού για την περίοδο που διανύουμε, αναφέρεται: «Η Λ.Δ. Κίνας είναι ο μόνος ανταγωνιστής με την πρόθεση να αναδιαμορφώσει τη διεθνή τάξη και έχει την οικονομική, διπλωματική, στρατιωτική και τεχνο­λογική δύναμη για να το κάνει. Το Πεκίνο έχει φιλοδοξίες να δημιουργήσει μια ενισχυμένη σφαίρα επιρροής στον Ινδο-Ειρη­νικό και να γίνει η πρώτη δύναμη στον κό­σμο…».

Αυτό ακριβώς συμβαίνει με συστηματικό και μεθοδικό τρόπο από την πλευρά του κινέζικου ιμπεριαλισμού τα τελευταία χρόνια. Το Πεκίνο δημιουργεί και αναπτύσσει νέους πολιτικούς, στρατιωτικούς και οικονομικούς διεθνείς θεσμούς και δομές προκειμένου να ανταγωνιστεί και να περιορίσει τους αντίστοιχους θεσμούς που δημιούργησε η Δύση με επικεφαλής τις ΗΠΑ μετά το Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο για να κυριαρχήσει στον κόσμο.

Πέρα από τη δημιουργία των χωρών BRICS και τη σταδιακή διεύρυνσή τους, που αρχιτέκτονας και κινητήρια δύναμη υπήρξε η Κίνα για τη συσπείρωση των χωρών του παγκόσμιου νότου, μια σειρά διεθνείς πρωτοβουλίες αναλαμβάνει το Πεκίνο που αποσκοπούν να εμφανιστεί σαν παγκόσμιος ειρηνοποιός. Τέτοια είναι η Παγκόσμια Πρωτοβουλία Ασφάλειας (GSI) που έχει τη μορφή ενός πολυμερούς φόρουμ με τη συμμετοχή δεκάδων χωρών υπό την ηγεσία της στα πλαίσια του ΟΗΕ. Ταυτόχρονα, συγκροτεί τις δυνάμεις και τις συμμαχίες της στην περιοχή της Ευρασίας μέσα από μια σειρά οικονομικά και πολιτικά σχήματα, με βασικό τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), που αποκτά και χαρακτηριστικά Οργανισμού Ασφάλειας, ενώ θέτει όλο και πιο επιτακτικά το ζήτημα της επανένωσης με την Ταϊβάν. Υπό την ηγεμονία της τέθηκε σε ισχύ από την 1η Γενάρη 2022 η μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία του πλανήτη, η Περιφερειακή Ολοκληρωμένη Οικονομική Εταιρική Σχέση (RCEP) που υπογράφηκε από 15 χώρες, καλύπτοντας το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού και το 30% της παγκόσμιας οικονομίας. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει η ηγεσία του κινέζικου ιμπεριαλισμού στη δημιουργία παγκόσμιων οικονομικών μηχανισμών για την επέκταση της παγκόσμιας οικονομικής επιρροής του. Πριν μια δεκαετία δημιουργήθηκε η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB) με έδρα τη Σαγκάη, σαν Τράπεζα των χωρών BRICS και με ένα δανειοδοτικό κεφάλαιο 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Λίγο αργότερα η Κίνα δημιούργησε με αντίστοιχο κεφάλαιο την Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΑΙΙB) που είχε όμως εξαρχής 57 χώρες-μέλη και επιδιώκει τον ίδιο στόχο: να ανταγωνιστεί τους διεθνείς πιστωτικούς οργανισμούς της Δύσης. Τις τελευταίες μέρες η Τράπεζα αυτή ανακοίνωσε την ίδρυση νέας έδρας στη Σιγκαπούρη. Έτσι το σημαντικότερο χρηματοοικονομικό κέντρο της Ασίας φιλοξενεί πλέον το κυριότερο οικονομικό εργαλείο της Κίνας για να πλήξει τη χρηματοπιστωτική κυριαρχία της Δύσης. Η AIIB είναι ο πολυμερής οργανισμός με τον οποίο το Πεκίνο οικοδομεί το δικό του δίκτυο διεθνών οικονομικών θεσμών.

Με εγκεκριμένα έργα που φτάνουν τα 54 δισ. ευρώ, η AIIB αριθμεί τώρα πάνω από 100 κράτη-μέλη, ανάμεσά τους και δυτικές χώρες όπως η Γερμανία, ο Καναδάς και η Ισπανία. Σήμερα, είναι ο δεύτερος σημαντικότερος πολυμερής δανειστής παγκοσμίως, ακριβώς πίσω από την Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία πέρυσι διέθεσε 78 δισ. ευρώ. Το άνοιγμά της στη Σιγκαπούρη -μετά το Άμπου Ντάμπι το 2023- είναι το τελευταίο κεφάλαιο μιας σταθερής διεθνούς εξάπλωσης. Στόχος να πλήξει τις συμφωνίες του Μπρέτον Γουντς που εξασφάλισαν τη χρηματοπιστωτική κυριαρχία των ΗΠΑ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τις ιδέες τους γεννήθηκαν η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, καθώς και η καθιέρωση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος – και για να μην το ξεχνά κανείς, και οι δύο οργανισμοί στεγάστηκαν στην Ουάσιγκτον. Από τότε, αυτή η κυριαρχία παρέμεινε σχεδόν αδιαμφισβήτητη μέχρι την εμφάνιση και την εξάπλωση των κινέζικων οικονομικών μηχανισμών και θεσμών που προσφέρουν μια νέα παγκόσμια εναλλακτική πρόταση.

Το Πεκίνο δεν αρκείται στους οικονομικο-πολιτικούς οργανισμούς και θεσμούς που δημιουργεί, αλλά διευρύνει τη δράση του με νέους διεθνείς διπλωματικούς-νομικούς θεσμούς. Στις 30 Μαΐου 2025, πραγματοποιήθηκε στο Χονγκ Κονγκ η τελετή υπογραφής της Σύμβασης για την Ίδρυση του Διεθνούς Οργανισμού Διαμεσολάβησης (IOMed). Εκπρόσωποι από 85 χώρες και 20 διεθνείς οργανισμούς συγκεντρώθηκαν στην πόλη και 33 χώρες υπέγραψαν τη σύμβαση και έγιναν ιδρυτικά κράτη μέλη. Ο Οργανισμός αυτός παρέχει διαμεσολάβηση σε διαφορές μεταξύ χωρών, σε διαφορές σχετικά με επενδύσεις μεταξύ χωρών, καθώς και σε διεθνείς εμπορικές διαφορές. Το Πεκίνο έτσι πλασάρεται σαν παγκόσμιος διαμεσολαβητής και ειρηνοποιός, παραμερίζοντας διάφορους διεθνείς δυτικούς διαιτητικούς μηχανισμούς, όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ή το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και προσφέροντας μια δική του εναλλακτική σε δεκάδες χώρες και οργανισμούς που έγιναν μέλη του.

Όλες αυτές οι διεθνείς πρωτοβουλίες του Πεκίνου επιδιώκουν να δυναμώσουν την παγκόσμια επιρροή του κινέζικου ιμπεριαλισμού, να προσδέσουν στο άρμα του όλο και νέες χώρες, να εξοστρακίσουν τις ΗΠΑ από την πρώτη θέση, προκαλώντας ανατροπές στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, στο οποίο κυριαρχούσε αποκλειστικά η Δύση τους τελευταίους αιώνες.

***

Στο μέτωπο τώρα του οικονομικού πολέμου των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα νέες εξελίξεις σημειώνονται καθώς φαίνεται πως, μετά την υποχώρηση του Τραμπ και τον προσωρινό συμβιβασμό τους στη Γενεύη, η Ουάσιγκτον επανέρχεται και καταγγέλλει το Πεκίνο ότι παραβίασε τη συμφωνία, με το τελευταίο να καταγγέλλει από την πλευρά του ότι οι ΗΠΑ είναι αυτές που καταπατούν τη συμφωνία. Στο προηγούμενο φύλλο του Λ.Δ. και στο άρθρο με τίτλο «Σε υποχώρηση υποχρεώθηκαν οι ΗΠΑ λίγες μέρες μετά την επιβολή δασμών στην Κίνα» σημειώναμε στο τέλος του: «Το πιθανότερο είναι μετά από τρεις μήνες να επανέλθει πιο προετοιμασμένη η Ουάσιγκτον για να εξαπολύσει μια νέα επίθεση παρότι αναγκάστηκε τώρα να κηρύξει άτακτη υποχώρηση. Γιατί το βασικό ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ με την Κίνα δεν είναι απλά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου τους, αλλά το γεγονός πως αποτελεί το μεγάλο στρατηγικό αντίπαλό τους, τον οποίο προσπαθούν να πλευροκοπήσουν από παντού, οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά και να καθυστερήσουν όσο μπορούν την παγκόσμια οικονομική και πολιτική επέκταση και επιρροή του». Τελικά δεν περίμενε να περάσουν τρεις μήνες για να επανέλθει η Ουάσιγκτον. Σε τρεις εβδομάδες από τη συμφωνία της Γενεύης επανήλθε ο Τραμπ εξαπολύοντας μύδρους ενάντια στο Πεκίνο, κατηγορώντας το ότι «παραβίασε πλήρως τη συμφωνία μας» και απειλώντας με νέους δασμούς, αφού ήδη ανακοίνωσε πως θα διπλασιάσει τους δασμούς στο χάλυβα και το αλουμίνιο από 25% στο 50%. Η Κίνα πέρασε στην αντεπίθεση, απορρίπτοντας τις κατηγορίες της Ουάσιγκτον περί παραβίασης της συμφωνίας της Γενεύης και κατηγορώντας τις ΗΠΑ για αθέτηση όρων της συμφωνίας, καθώς απαγόρευσαν τις εξαγωγές ημιαγωγών υψηλής τεχνολογίας στην Κίνα και προχώρησαν στην ανάκληση βίζας για δεκάδες χιλιάδες κινέζους φοιτητές στα αμερικάνικα πανεπιστήμια. Ταυτόχρονα διακήρυξε πως «εάν οι ΗΠΑ επιμείνουν στη μονομερή προσέγγισή τους, η Κίνα θα λάβει αποφασιστικά ισχυρά μέτρα για να διαφυλάξει τα συμφέροντά της».

Οι ΗΠΑ δεν ξεκαθάρισαν ποια σημεία της συμφωνίας παραβίασαν οι Κινέζοι, αφήνοντας να εννοηθεί πως η Κίνα εξακολουθεί να διατηρεί αυστηρό έλεγχο στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, κρίσιμων για την τεχνολογική και στρατιωτική βιομηχανία τους, χωρίς να διευκρινίζεται αν η εξαγωγή σπάνιων γαιών από την Κίνα ήταν μέρος της συμφωνίας.

Ο συμβιβασμός της Γενεύης αποδείχθηκε πολύ προσωρινός και οι συνομιλίες προς το παρόν έχουν παγώσει. Είναι όμως βέβαιο ότι ο πόλεμος των δασμών του Τραμπ ιδιαίτερα απέναντι στην Κίνα θα κλιμακωθεί με σφοδρότητα, οξύνοντας τις σχέσεις των δυο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη και δημιουργώντας μεγάλη αστάθεια στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Το Πεκίνο δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης. Αντίθετα υιοθετεί σκληρή στάση, φαίνεται προετοιμασμένο να φτάσει μέχρι τέλους την αντιπαράθεσή του με την Ουάσιγκτον και έχει πλήρη επίγνωση ότι καμία συμφωνία με τις ΗΠΑ δεν προσφέρει μακροπρόθεσμη σταθερότητα.

***

Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στον αμερικάνικο και κινέζικο ιμπεριαλισμό δεν περιορίζεται στο οικονομικό-εμπορικό μέτωπο. Το Σάββατο 31 Μάη, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο Shangri-La στη Σιγκαπούρη, το κυριότερο φόρουμ για την ασφάλεια και την άμυνα στην Ασία, που διεξάγεται με φόντο την όξυνση των εμπορικών και γεωπολιτικών εντάσεων ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο, με μια ψυχροπολεμική ομιλία του προειδοποίησε ότι «η στρατιωτική απειλή από την Κίνα στον Ινδο-Ειρηνικό είναι πραγματική και άμεση», καλώντας τους συμμάχους των ΗΠΑ να ενισχύσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Ο επικεφαλής του Πενταγώνου κατηγόρησε την Κίνα ότι «προετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία προκειμένου να μεταβάλει την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού», υπογραμμίζοντας πως «οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις εκπαιδεύονται καθημερινά ενόψει εισβολής στην Ταϊβάν». Σύμφωνα με τον υπουργό της κυβέρνησης Τραμπ, η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού χαρακτηρίζεται πλέον «θέατρο επιχειρήσεων προτεραιότητας για τις ΗΠΑ, οι οποίες αναπροσανατολίζουν τη στρατηγική τους εν όψει της αποτροπής κάθε επίθεσης της κομμουνιστικής Κίνας», για να καταλήξει σημειώνοντας ότι «Η Αμερική είναι υπερήφανη που επιστρέφει στον Ινδο-Ειρηνικό κι είμαστε εδώ για να μείνουμε».

Αντιδρώντας η Κίνα με οργισμένο τόνο στην ομιλία του Πιτ Χέγκσεθ κατήγγειλε ότι «Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να αποπειρώνται να χρησιμοποιήσουν το ζήτημα της Ταϊβάν ως εργαλείο διαπραγμάτευσης για να περιορίσουν την Κίνα και δεν πρέπει να παίζουν με τη φωτιά». Το Πεκίνο κατηγόρησε την Ουάσιγκτον πως μεταμορφώνει την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού σε «πυριτιδαποθήκη», καταδικάζοντας την ανάπτυξη όπλων και διαφόρων στρατιωτικών μέσων στη Νότια Σινική Θάλασσα. Και κατέληξε πως «οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος ταραχοποιός για την ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή».

Όλα αυτά συνέπεσαν με την έναρξη εντατικών ναυτικών δοκιμών του τρίτου νεότερου αεροπλανοφόρου της Κίνας Φουτζιάν στις ανοιχτές θάλασσες σε μια προσπάθεια να εδραιώσει την κυριαρχία της στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και να αντισταθμίσει την αμερικανική υπεροχή σε αυτήν την κρίσιμη περιοχή. Το Φουτζιάν είναι το μεγαλύτερο συμβατικό πολεμικό πλοίο στον κόσμο, με εκτόπισμα που υπερβαίνει τους 80.000 τόνους, και για πρώτη φορά στην κινεζική ιστορία, διαθέτει σύστημα εκτόξευσης αεροσκαφών που χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικό καταπέλτη. Την ίδια στιγμή το δεύτερο αεροπλανοφόρο Liaoning  κινήθηκε για αεροναυτικές ασκήσεις πέρα από τη σινική θάλασσα στον Ειρηνικό Ωκεανό, με ένα αμερικανικό μέσο ενημέρωσης να ισχυρίζεται ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη απόσταση που έχει διανύσει το κινεζικό αεροπλανοφόρο στο Δυτικό Ειρηνικό κατά την ανάπτυξή του σε περιοχή που βρίσκεται ανατολικά των Φιλιππίνων και δυτικά του Γκουάμ που «φιλοξενεί» μια από τις μεγαλύτερες βάσεις των ΗΠΑ. Οι Kινέζοι δήλωσαν πως «τα αεροπλανοφόρα δεν προορίζονται να παραμένουν κοντά σε λιμάνια, έχουν σχεδιαστεί για επιχειρήσεις μεγάλης εμβέλειας», σημειώνοντας «ότι τα κινεζικά αεροπλανοφόρα αναμένεται να εισέλθουν ακόμη βαθύτερα στις ζώνες με τα γαλάζια νερά στο μέλλον»…

Είναι φανερό πως βρισκόμαστε σε μια επικίνδυνη κλιμάκωση του αμερικανοκινέζικου ανταγωνισμού για την κυριαρχία στην Ασία και ολόκληρο τον κόσμο. Η ραγδαία άνοδος της Κίνας και η προοπτική να εκθρονίσει τις ΗΠΑ από την κορυφή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από την αμερικάνικη ηγεσία. Γι’ αυτό ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός κηρύσσει απροσχημάτιστα τον οικονομικό και εμπορικό πόλεμο ενάντια στην Κίνα ενώ ταυτόχρονα επιταχύνει τη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους των στρατιωτικών του δυνάμεων στη ζώνη Ασίας-Ειρηνικού και προετοιμάζονται για μια μεγάλη στρατιωτική αντιπαράθεση με στόχο την παγκόσμια κυριαρχία.

πηγή: Λαϊκός Δρόμος